Het zelf beoefenen van een kunstvorm zoals dans, beeldend of muziek kan bijdragen aan het verminderen van stress, het versterken van emotionele stabiliteit en het bevorderen van de fysieke beweging. Het kan ook een uitlaatklep bieden voor creatieve uitdrukking en een positieve leefomgeving creëren.
Investeren in gezondheid
Co investeert in kunstbeoefening en cultuurparticipatie gericht op het welzijn van mensen, op een gezonde geest en een gezond lichaam, en ontwikkelt daarom de programmalijn Gezondheid.
Positieve gezondheid
De visie Positieve Gezondheid is een belangrijke fundering voor onze programmalijn Gezondheid. Positieve gezondheid onderscheidt zes dimensies die nauw met elkaar samenhangen: kwaliteit van leven, zingeving, mentaal welbevinden, meedoen, dagelijks functioneren en lichaamsfuncties.
Wat is gezondheid eigenlijk?
Nog niet zo lang geleden dacht men bij gezondheid vooral aan de afwezigheid van ziekte. Vandaag de dag zien we gezondheid steeds meer als het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan en zoveel mogelijk eigen regie te voeren.
In deze visie is gezondheid dan ook niet langer meer strikt het domein van de zorgprofessionals, zoals huisartsen of internisten, maar van ons allemaal. Het gaat immers om het vermogen om met veranderende omstandigheden om te kunnen gaan.
Als mensen werken aan verbeteren van hun (positieve) gezondheid zoekt men vaak de oplossing in de dimensie lichaamsfuncties: een beweegtraject of een paar weken naar de sportschool is natuurlijk hartstikke fijn om je weer fit te gaan voelen. Ook gezonde voeding wordt daar vaak bij genoemd. Maar er is méér! Minder vaak wordt kunst en cultuur ingezet. En dat terwijl dat in sommige gevallen méér dan de moeite waard is.
Kunst als middel
Kunstbeoefening draagt bij aan het vergroten van welbevinden en de kwaliteit van leven. Kunst raakt de harten van mensen en spreekt de taal van emotie. Het brengt mensen samen en nodigt zo uit tot gedragsverandering.
Zelf bezig zijn met kunst is een manier om je te uiten, ook als je geen prater bent of een taal niet spreekt. Als je zelf actief of passief (denk aan muziek luisteren, kunst kijken) meedoet dan vindt in het brein activiteit plaats die een prettig of zelfs geluksgevoel kunnen oproepen. Daarnaast spelen ook psychologische en sociale processen een rol. Bij elkaar leidt dit tot positieve effecten op de fysieke en mentale gezondheid. Denk daarbij aan minder vaak naar de dokter, minder medicatie, minder angst en depressie. Dankzij kunst en cultuur gaat de kwaliteit van leven (plezier maken) omhoog en is het meedoen aan de samenleving (sociale contacten opdoen) makkelijker. Kunst geeft zin aan het leven (levenslust bevorderen, uitdaging).
Wetenschappelijk bewijs
Kunst en cultuur dragen dus bij aan zingeving, zelfvertrouwen, individuele ontplooiing, participatie en positieve gezondheid. Met actieve vormen van kunst zoals bijvoorbeeld zelf schilderen, zelf muziek maken, zingen, dansen, kom je letterlijk in beweging. Dit geeft positieve effecten op alle 6 dimensies van Positieve Gezondheid. Er is steeds meer bewijs dat kunst en cultuur een belangrijke bijdrage leveren aan gezond en gelukkig oud worden. Onderaan deze pagina vind je een aantal bronnen voor meer achtergrondinformatie.
Gezondheidsvoordelen
Meedoen aan culturele activiteiten draagt bij aan een positieve gevoel van welzijn en gezondheid door middel van creatief uitlaatklep en sociale interactie, en door het bevorderen van zelfexpressie en het versterken van het gevoel van verbinding met anderen.
Wat levert het jou op?
Het zelf kunst beoefenen, muziek maken, dansen, schilderen en beeldhouwen kan op verschillende manieren bijdragen aan de bevordering van de gezondheid, ook als je chronisch ziek bent:
- Stressreductie: door het uitvoeren van creatieve activiteiten kan men zich afleiden van pijn of zorgen en kunnen de niveaus van stress en angst afnemen.
- Verbetering van de stemming: creatieve activiteiten kunnen een positieve invloed hebben op de stemming en kunnen leiden tot verbetering van het zelfbeeld en zelfvertrouwen.
- Verbetering van het fysieke welzijn: sommige creatieve activiteiten, zoals dansen en muziek maken, zijn vormen van fysieke activiteit, en dragen zo bij aan het verbeteren van het fysieke welzijn.
- Verbetering van de sociale interactie: door het uitvoeren van creatieve activiteiten met anderen, zoals samen in een muziek- of theatergroep, kan men nieuwe sociale contacten opdoen en bestaande versterken, wat bijdraagt aan verbetering van de sociale interactie.
- Stimulering van de geest: door het uitdagen van de hersenen en het aanleren van nieuwe vaardigheden tijdens het uitvoeren van creatieve activiteiten, kan men de cognitieve vaardigheden en geheugen verbeteren.
In het algemeen kan het beoefenen van kunst een belangrijke rol spelen in de bevordering van de gezondheid ook van chronisch zieke mensen door hen te helpen omgaan met hun aandoening en hen te steunen bij het verbeteren van hun fysieke, emotionele en mentale welzijn. Helpen het focus te verleggen naar andere, net zo belangrijke aspecten van het leven.
Disclaimer
Kunst en cultuur kunnen bijdragen aan het welbevinden, maar bij serieuze gezondheidsklachten is het altijd raadzaam om ook een arts of psychiater te raadplegen. De arts kan ook adviseren om kunst te beoefenen als onderdeel van de behandeling of als middel om de gezondheid te verbeteren.
Cultuur op Recept
