Programmalijn Gezondheid


Vanuit de wetenschap dat kunst en cultuur een belangrijke rol spelen in het welzijn van mensen, ontwikkelt Co een programmalijn Gezondheid.

Het zelf beoefenen van een kunstvorm zoals dans, beeldend of muziek kan bijdragen aan het verminderen van stress, het versterken van emotionele stabiliteit en het bevorderen van de fysieke beweging. Het kan ook een uitlaatklep bieden voor creatieve uitdrukking en een positieve leefomgeving creëren.

Investeren in gezondheid
Co investeert in kunstbeoefening en cultuurparticipatie gericht op het welzijn van mensen, op een gezonde geest en een gezond lichaam, en ontwikkelt daarom de programmalijn Gezondheid.

Positieve gezondheid

De visie Positieve Gezondheid is een belangrijke fundering voor onze programmalijn Gezondheid. Positieve gezondheid onderscheidt zes dimensies die nauw met elkaar samenhangen: kwaliteit van leven, zingeving, mentaal welbevinden, meedoen, dagelijks functioneren en lichaamsfuncties.

Wat is gezondheid eigenlijk?
Nog niet zo lang geleden dacht men bij gezondheid vooral aan de afwezigheid van ziekte. Vandaag de dag zien we gezondheid steeds meer als het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan en zoveel mogelijk eigen regie te voeren.

In deze visie is gezondheid dan ook niet langer meer strikt het domein van de zorgprofessionals, zoals huisartsen of internisten, maar van ons allemaal. Het gaat immers om het vermogen om met veranderende omstandigheden om te kunnen gaan.

Als mensen werken aan verbeteren van hun (positieve) gezondheid zoekt men vaak de oplossing in de dimensie lichaamsfuncties: een beweegtraject of een paar weken naar de sportschool is natuurlijk hartstikke fijn om je weer fit te gaan voelen. Ook gezonde voeding wordt daar vaak bij genoemd. Maar er is méér! Minder vaak wordt kunst en cultuur ingezet. En dat terwijl dat in sommige gevallen méér dan de moeite waard is.

Kunst als middel
Kunstbeoefening draagt bij aan het vergroten van welbevinden en de kwaliteit van leven. Kunst raakt de harten van mensen en spreekt de taal van emotie. Het brengt mensen samen en nodigt zo uit tot gedragsverandering.

Zelf bezig zijn met kunst is een manier om je te uiten, ook als je geen prater bent of een taal niet spreekt. Als je zelf actief of passief (denk aan muziek luisteren, kunst kijken) meedoet dan vindt in het brein activiteit plaats die een prettig of zelfs geluksgevoel kunnen oproepen. Daarnaast spelen ook psychologische en sociale processen een rol. Bij elkaar leidt dit tot positieve effecten op de fysieke en mentale gezondheid. Denk daarbij aan minder vaak naar de dokter, minder medicatie, minder angst en depressie. Dankzij kunst en cultuur gaat de kwaliteit van leven (plezier maken) omhoog en is het meedoen aan de samenleving (sociale contacten opdoen) makkelijker. Kunst geeft zin aan het leven (levenslust bevorderen, uitdaging).

Wetenschappelijk bewijs
Kunst en cultuur dragen dus bij aan zingeving, zelfvertrouwen, individuele ontplooiing, participatie en positieve gezondheid. Met actieve vormen van kunst zoals bijvoorbeeld zelf schilderen, zelf muziek maken, zingen, dansen, kom je letterlijk in beweging. Dit geeft positieve effecten op alle 6 dimensies van Positieve Gezondheid. Er is steeds meer bewijs dat kunst en cultuur een belangrijke bijdrage leveren aan gezond en gelukkig oud worden. Onderaan deze pagina vind je een aantal bronnen voor meer achtergrondinformatie.


Gezondheidsvoordelen

Meedoen aan culturele activiteiten draagt bij aan een positieve gevoel van welzijn en gezondheid door middel van creatief uitlaatklep en sociale interactie, en door het bevorderen van zelfexpressie en het versterken van het gevoel van verbinding met anderen.

Projecten binnen programmalijn Gezondheid

Cultuur op Recept

Als je weet dat kunst en cultuurparticipatie een bewezen positief effect hebben op de gezondheidservaring van mensen, hoe vergroot je de kennis en kunde zowel in de culturele sector als in de zorg en welzijn? En hoe krijg je de juiste zorg op de juiste plek? Met het project Cultuur op Recept inspireren we de regio Noord Limburg en bieden we professionals in zorg, welzijn en cultuur praktische handvatten om kunst in te zetten ter bevordering van (positieve) gezondheid.

Lees meer over Cultuur op Recept
Ik mis, dus ik maak

'Ik mis, dus ik maak' verkent hoe kunstbeoefening kan bijdragen aan het verwerken van verlies. Niet alleen het verlies van een dierbare, maar ook van gezondheid of een geboorteland. 'Rouw' is overal en we maken het allemaal mee. Na een eerste kunstproject van Eva Geutjes samen met Renee Verberne en Venlose amateurkunstenaars verkennen in deze fase een aantal 'rouw-professionals' uit Noord Limburg samen wat de rol van kunst is binnen hun praktijken en wat ze voor elkaar én de medemens kunnen betekenen.

Lees meer de expositie die eind 2022 de aanleiding voor het onderzoek vormde.
We are Today

Van 1 tot 8 november 2023 vindt de eerste editie van WE ARE TODAY plaats in Venlo, een festivalweek over jeugd en mentale gezondheid. Meer info volgt. Nu al meer weten? Neem contact met ons op.

Lucky Smoke

Voor het project Lucky Smoke zijn de Stichting Rookvrije Generatie Venlo en drie cultuurmakers uit de regio aan elkaar gekoppeld. Samen gaan ze een experiment aan dat later dit jaar zal resulteren in een spraakmakende actie. De Rookvrije Generatie is een initiatief dat niet inzet op het stoppen met roken maar streeft naar een mentaliteitsverandering waardoor ieder kind de kans moet krijgen om rookvrij op te groeien, in een rookvrije omgeving. Drie cultuurmakers uit de regio Venlo reflecteren vervolgens vanuit hun eigen beroepspraktijk op de rookvrije generatie. De deelnemende cultuurmakers zijn filmmaker Kim de Bis en beeldend kunstenaars Renée Verberne en Edwin de Klein.




Limburg is ongezond en daar doen we wat aan! Lees meer over Limburg Positief Gezond




Hoe gezond ben jij?
Positieve gezondheid Limburg



De effecten van kunst in de gezondheidszorg Bekijk het LKCA dossier over kunst, zorg en welzijn




Dossier zorg en welzijn
Deel kennis over gezonde kunst

Aan de slag met gezonde kunstbeoefening?

Eric Lamers
Cultuurontwikkelaar
Bel: 077 355 6111

Wat levert het jou op?

Het zelf kunst beoefenen, muziek maken, dansen, schilderen en beeldhouwen kan op verschillende manieren bijdragen aan de bevordering van de gezondheid, ook als je chronisch ziek bent:

  • Stressreductie: door het uitvoeren van creatieve activiteiten kan men zich afleiden van pijn of zorgen en kunnen de niveaus van stress en angst afnemen.
  • Verbetering van de stemming: creatieve activiteiten kunnen een positieve invloed hebben op de stemming en kunnen leiden tot verbetering van het zelfbeeld en zelfvertrouwen.
  • Verbetering van het fysieke welzijn: sommige creatieve activiteiten, zoals dansen en muziek maken, zijn vormen van fysieke activiteit, en dragen zo bij aan het verbeteren van het fysieke welzijn.
  • Verbetering van de sociale interactie: door het uitvoeren van creatieve activiteiten met anderen, zoals samen in een muziek- of theatergroep, kan men nieuwe sociale contacten opdoen en bestaande versterken, wat bijdraagt aan verbetering van de sociale interactie.
  • Stimulering van de geest: door het uitdagen van de hersenen en het aanleren van nieuwe vaardigheden tijdens het uitvoeren van creatieve activiteiten, kan men de cognitieve vaardigheden en geheugen verbeteren.

In het algemeen kan het beoefenen van kunst een belangrijke rol spelen in de bevordering van de gezondheid ook van chronisch zieke mensen door hen te helpen omgaan met hun aandoening en hen te steunen bij het verbeteren van hun fysieke, emotionele en mentale welzijn. Helpen het focus te verleggen naar andere, net zo belangrijke aspecten van het leven.

Disclaimer

Kunst en cultuur kunnen bijdragen aan het welbevinden, maar bij serieuze gezondheidsklachten is het altijd raadzaam om ook een arts of psychiater te raadplegen. De arts kan ook adviseren om kunst te beoefenen als onderdeel van de behandeling of als middel om de gezondheid te verbeteren.

Social prescribing

​​In het Verenigd Koningrijk bestaat al langer een variant van Cultuur op Recept: social prescribing. De (eerstelijns)zorg verwijst door naar creatieve-, scholings- of bewegingsactiviteiten om herstel en veerkracht bij patiënten te bevorderen. Het gaat dan om mensen die geen medische behoefte hebben, maar die wel wat kunnen hebben aan activiteiten of ondersteuning. De meest voorkomende route is de huisarts die doorverwijst naar een welzijnscoach, die op zijn beurt de cliënt verbindt aan een passende activiteit. ​

Andere programmalijnen

Programmalijn Identiteit

Wie ben jij en hoe verhoudt jij je tot anderen? Culturele activiteiten bieden de mogelijkheid om de eigen identiteit te verkennen en te versterken door middel van creatieve expressie en het delen van culturele ervaringen met anderen. Het kan bijdragen aan het versterken van zelfbewustzijn en zelfacceptatie, en kan ook bijdragen aan het ontwikkelen van een gevoel van verbondenheid met andere mensen en culturen. Samen met partners investeert Co in de programmalijn Identiteit.

Lees meer...
Programmalijn Leefbaarheid

Samenleven doen we samen. Actieve kunst- en cultuurparticipatie draagt bij aan de verbetering van leefbaarheid door het creëren van sociale cohesie en verbinding tussen mensen, het bevorderen van mentale gezondheid en welzijn, en het versterken van een gevoel van trots en eigenaarschap in de gemeenschap. Het kan ook bijdragen aan de fysieke transformatie van de omgeving en het versterken van de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de openbare ruimte.

Lees meer...
Programmalijn Actualiteit

Actieve kunst- en cultuurparticipatie zijn bij uitstek een middel voor het agenderen, bediscussiëren en ontwikkelen van actuele en thema's. Dit door het creëren van een platform voor creatieve expressie en uitdrukking van gevoelens en ideeën over actuele onderwerpen. Kunst en het zelf er mee bezig zijn dragen bij aan het versterken van het bewustzijn en begrip van deze onderwerpen bijvoorbeeld door middel van culturele uitwisseling en het delen van verhalen. Ook speelt kunst een rol in het bevorderen van verandering en het creëren van een ruimte voor dialoog en debat.

Lees meer...



Co. de Cultuurontwikkelaar
Goltziusstraat 21
5911 AS Venlo
Telefoon 077 35 56 111

Bereikbaarheid administratie: ma t/m vr van 9.00 tot 17.00 uur

Contact
Algemene voorwaarden
Privacyverklaring
FAQ


Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Dit is geen geldig emailadres